Dünya İnsanı olmak yolunda çok önemli bir adım; Lise eğitimi
Lise eğitimi için hangi okulu seçmeliyim?
Lise eğitimi öncesi son iki sene gerek veliler gerekse öğrenciler için oldukça stresli geçmektedir. Öğrencilerin pek çoğu lise yerleştirme sınavlarına hazırlanırken veliler için gerek Türkiye gerekse yurtdışı opsiyonlarını değerlendirirken hangi okulu seçmeliyiz arayışı ve stresi baş göstermektedir. Türkiye ‘de MEB diplomasının yanı sıra çeşitli uluslararası diplomalar ve sınav sonuçları sağlayan liseler oldukça yaygınlaşmış ve bu karar sürecini oldukça zorlaştırmıştır.
Alman liselerinde sunulan Abitur diploma programları, Avusturya sistemine ait Matura, Italyan Maturita diplomasi veya Fransız Bakaloryası mı yoksa İngilizce bir eğitimi hedefleyen IB Diploma, SAT, A-Level ya da AP sistemi mi?
Bu yazımızda İngiltere başta olmak üzere İngilizce Lisans programları sunan Amerika, Kanada, Avustralya, Hollanda , Italya vb ülkeleri hedefleyen öğrencilerimize yönelik uluslararası lise eğitim programlarından biraz bahsedeceğiz.
IB – A LEVEL – AP - SAT - ACT
A LEVEL, AP ve IB (international baccalaureate) uluslararası düzeyde geçerliliği olan ve özellikle yurtdışında üniversite eğitimi almak isteyen öğrenciler için başvuru sürecini kolaylaştıran programlardır. İngiltere, Amerika, Kanada ve Avustralya gibi prestijli üniversitelere ev sahipliği yapan ülkelerde üniversite lisans programlarına başvururken foundation gibi ön hazırlık programlarına ihtiyaç duymadan üniversitelerin lisans bölümlerine direk kabul almanıza yardımcı olur. Peki eğitim dilinin tamamen İngilizce olduğu ve ülkemizde de giderek popülerliğini arttıran IB ve A level diploma programları arasındaki farklar nelerdir?
A level ( Advanced level ) geleneksel İngiliz eğitim sistemi kapsamında lise eğitimin son iki senesine verilen isimdir. Öğrenciler lisans eğitimlerinde okumak istedikleri alana göre 3 veya 4 ana ders seçerek 2 yıl boyunca bu alanlarda derinlemesine eğitim görmekte ve 2 yılın sonunda ulusal A-LEVEL sınavlarına girmektedirler. Oldukça ağır bir eğitim sistemi olması nedeni ile birçok öğrenci genellikle sadece 3 ders üzerinden ilerlemektedir. A- Level programları özellikle İngiltere’de tıp alanında eğitim görmek isteyen öğrenciler için avantaj sağlamaktadır. Gerekli akademik temelleri ve yeterli dil düzeyleri olması durumunda isteyen Türk öğrenciler lise eğitiminin tamamını veya A-level ‘ı oluşturan son iki yılını (ikinci yarısını) İngiltere’de tamamlayabilir. A-level eğitimini yoğunlaştırılmış şekilde 1 seneye sığdıran programlar da sunulmakla beraber, sistemin hali hazırda oldukça zor ve rekabetçi olması nedeniyle 1 yıllık programları öğrencilerimize önermemekteyiz.
IB (International Baccalaurate) programı ise ilk kez 1968 senesinde Cenevre’de, bir uluslararası okulun öğretmenleri tarafından oluşturulmuştur. Programın asıl amacı eğitim öğelerini akademik ve sosyal temellerde dengelemek ve öğrencilerin ülkeler arası hareketliliğini daha kolay ve etkin hale getirmektir.
IB programı kapsamında dünyanın neresinde olursanız olun aynı müfredatı, aynı öğretim teknikleri ile öğrenir ve merkezi bir değerlendirme kurulu ile eşit koşullarda puanlamaya tabii tutulursunuz.
IB dersleri gene öğrencinin ileri eğitim hedeflerine göre belirlenmektedir; ancak A level’dan farklı olarak bu kez ders sayısı 6 ‘dır ve bu öğrenciye seçimlerinde biraz daha esneme alanı tanımaktadır. 6 modülün 3 tanesi” high level” yani ileri düzeyde 3 tanesi ise “standard level” da alınmaktadır.
IB diploma programı öğrencilerin akademik başarısının yanı sıra öğrendiklerini uygulayabilmelerini ve sosyal sorumluluk bilinçlerini geliştirmeyi hedeflemektedir. Bu nedenle alınan 6 dersin yanı sıra, tüm öğrenciler için zorunlu olan aşağıdaki 3 görevin de başarı ile tamamlanması gerekmektedir.
- Theory of knowledge: 1600 kelimelik bir makale yazımı ve sözlü sunumu kapsamaktadır.
- Essay: Öğrencinin bireysel olarak yürüttüğü ve 4000 kelimelik bir makale ile sunduğu bir araştırma projesidir.
- Creativity, activity, service (CAS Project): CAS proje çalışması öğrencilerin aşağıdaki kriterler doğrultusunda minimum bir projede yer almalarını ön görmektedir.
- Gerçek, amaca yönelik ve sonuç getirecek
- Kişisel çaba içerecek
- Planlı, ölçülebilir, raporlanabilir olacak
- Kişisel öğrenimi ve sonuçları yansıtacak
Projeler tamamen kişiseldir ve öğrencilerin kişisel yetileri ve tercihleri doğrultusunda belirlenebilir.
Projeler “activity”, “creativity “ veya “ service” projesi olarak belirlenebileceği gibi 2 veya her 3;ünü birleştirerek de gerçekleştirilebilir .
Daha önceden çalışılmış CAS proje örnekleri.
IB diploma programı 45 tam puan üzerinden değerlendirilirken bunun 3 puanı TOK, geri kalan 42 puan ise üst sınır 7 olmak üzere alınacak 6 temel ders üzerinden puanlanmaktadır.
IB programı günümüzde pek çok özel okulun yanı sıra devlet liselerinde de sunulmaya başlanmıştır.
IB eğitimi almak istediğinize karar verdiniz ancak hangi okulda daha başarılı bir eğitim alacağınızdan emin değilseniz öncelikle istatistiksel bilgilere bakmanızı, değerlendirmenizde olan okulların öğrencilerine ait ortalama ve maksimum IB sonuçlarını incelemenizi tavsiye ederiz.
IB sonuçları İngiltere dışında, Avustralya, Amerika, Kanada, Hollanda, İtalya ve hatta Türkiye’deki bazı üniversiteler için de bir direkt kabul kriteridir.
AP (Advanced Placement) sınavları Amerikan sistemi kapsamında yer alan lise seviyesinde konu bazlı sınavlardır. College Board tarafından her sene Mayıs ayında gerçekleştirilmektedir.
AP sınavlarının dünya çapında geçerliliği bulunmakta ve sınavlara hazırlık müfredatı bugün Türkiye ‘de de pek çok okulda sunulmaktadır.
Yıllar içerisinde edindiğimiz deneyime göre AP sistemi İngiltere’de iyi üniversitelerden kabul alabilmek için avantaj sağlayan programların başında gelmektedir.
Bunun en temel nedeni AP sınavlarına öğrencilerin 10, 11 ve/veya 12. sınıflarda girebilme şansı bulunması farklı yıllarda girdikleri sınav sonuçlarını beraber kullanabilme esnekliği ve en önemlisi sınavların tekrarlanabilir olmasıdır.
IB ve Alevel sistemleri’ne geri dönersek her ikisinin de öğrencilerin sınavlarını lise son sınıfta aldığı sitemler olduğunu hatırlayacağız. Buna göre öğrenciler üniversite başvurularını yaparken prediction yani ön görülen tahmini skorlar ile yapacaklardır ve birçok okul sistemine göre de sonuçlarını 12. sınıfı bitirdiklerinde temmuz ayı gibi alacaklardır. Bunun sonucu olarak da sınav skorları çıkana kadar hangi üniversiteye şartsız olarak kabul edildiklerini kesin olarak bilmiyor olacaklardır.
Ap sınavlarına girmeyi tercih eden öğrenciler ise 10.sınıf ve 11.sınıflarda alacakları sınav skorları ile başvuru yapabilecekleri için başvuru sırasında ellerinde sınav skorları bulunacak dolayısıyla bu doğrultuda tercih yapma rahatlığına sahip olacaklardır.
10 ve 11. sınıfta planladığı tüm sınavlara girememiş veya istediği skorlara erişememiş öğrenciler ise 12. Sınıf mayıs ayında hala AP sınavlarına girme şansına sahip olabileceklerdir.
College borad tarafından sunulan AP ders opsiyonları çok çeşitlidir, ders listesi.
AP derslerinizi seçerken lisans eğitiminizde hedeflediğiniz program dikkate alınmalıdır. Örneğin mühendislik okumayı hedefleyen bir öğrencinin mutlaka “Math & Computer Science” ve ayrıca “Sciences” ana başlığı altındaki ilgili ders sınavlarına girmesi tavsiye edilecektir. Ders seçimlerini yapmadan başvurmayı planladığınız üniversite ve bölümlerin Kabul ön şartlarını çok dikkatlice incelemeniz tavsiye edilir.
Bu listede göreceğiniz modüllerin tamamı okulunuzda ders olarak sunulmuyor olsa dahi bireysel çalışma ile istediğiniz sınava grime hakkınız bulunmaktadır.
Türkiye’de bir AP okulunda okumaktaysanız sınav organizasyonunu okulunuz ile kolaylıkla yapıyor olacaksınız ancak okulunuz ap sınav merkezi değil is eve de AP dersleri verilmiyor ise de sınavlara Türkiye’deki bir sınav merkezine kayıt olarak girmeniz mümkündür.
SAT – ACT sınavları nedir?
SAT ve ACT sınavları yine Amerikan sistemine ait lise bilgilerini ölçen lise bitirme sınavları olarak bilinmekte ve özellikle Amerika’da iyi üniversite ve kolejlere kabul almak isteyen öğrenciler için başlıca ön koşul olarak bilinmektedir.
SAT ve ACT sınavları İngiltere için tek başına direkt üniversite kabulü için yeterli olmasa bile destekleyici ve avantaj sağlayıcı bir ek yeterliliktir. Bazı üniversiteler için ise zorunlu ön koşul olarak karşımıza çıkabilir
Örneğin Cambridge –Oxford gibi üniversitelere başvuru yapmak isteyen öğrenciler AP sınav sonuçlarının yanı sıra SAT veya ACT skorlarını da göstermek durumundadır.
ACT ve SAT sınavları nedir, hangi konuları kapsamaktadır, iki sınav arasında fark var mıdır ?
Her iki sınav da prensipte aynı derecede geçerliliğe sahiptir ve üniversiteler tarafından biri bir diğerinden öne çıkmamaktadır.
Her iki sınav da;
. Sözel – okuma bölümü, matematik bölümü vb bölümlerden oluşur
. Opsiyonel “essay” bölümü vardır ve total skorunuzu etkilemez
. Yanlış cevapların doğru cevap sayısı üzerinde etkisi yoktur
. İngilizce soruları paragraflara dayalıdır.
Bu benzerliklerinin yanında içerik ve değerlendirme bazında iki sınavın çok önemli farklılıkları da vardır ve hangi sınava gireceğinize karar vermeden önce bu farkların incelenmesi oldukça önemlidir.
ACT ve SAT arasındaki 5 fark
1- Soru başına düşen zaman SAT sınavında daha fazladır. Örneğin “Reading” bölümünde ACT soru başına 53 saniyeye takabül ederken SAT sınavında bu süre 75 saniyedir.
2- ACT ‘de Science için ayrılmış özel bir bölüm varken SAT’de yoktur. SAT sadece “Science” içerikli okuma –yazma pasajlarını kapsamaktadır ve yine “Science” için puanlama yapılmamaktadır. ACT de ise bu bölüm için puanlama yapılmaktadır. Fen dersleri güçlü bir öğrenci için ACT bu bilgiyi öne çıkarmakta avantaj sağlayacaktır
3- ACT sınavı matematik bölümünde geometri ve trigonometri soruları SAT’e oranla daha fazladır. Bu fark özellikle geometride ön plana çıkmaktadır. ACT, Matrix, logaritma gibi SAT kapsamında yer almayan konulara da yer vermektedir.
SAT sınavında ise cebir ve veri analizi daha ağırlıklı olarak yer almaktadır.
Her iki sınav da genel olarak çoktan seçmelidir ancak SAT Matematik bölümünde direkt öğrencinin çözümünü isteyen yani çoktan seçmeli olmayan sorular da bulunmaktadır. Çoktan seçmeli sorularda ise ACT ‘de 5 cevap şıkkı varken Sat’de 4 şık yer almaktadır
ACT Matematik sorularının tamamında hesap makinesi kullanabiliyorken SAT’de hesap makinesi kullanılabilen ve kullanılamayan sorular bulunmaktadır. Matematiği çok güçlü olan ve hesap makinesi kullanmaksızın sonuçlara hızlı bir şekilde ulaşan öğrenciler için SAT avantaj sağlayacaktır. Bunun yanı sıra ACT’de matematik skoru total puanın ¼‘ünü oluştururken SAT sınavında bu oran ½’dir. Buna dayanarak Matematik bilgisine güvenen öğrenciler için kesinlikle SAT daha iyi bir seçenek olacaktır.
4- Okuma bölümlerinde SAT bir paragrafa referans göstererek birbiri ile bağlantılı sorular sorma tekniğine yer verir. Detaylandıracak olursak sorduğu ikinci paragraph sorusunda ilk soruya verdiğiniz cevabı en iyi kanıtlayan yanıtı isteyebilir. Bu soru sitiline “Evidence-support questions“ adı verilmektedir.
ACT sınavı okuma bölümündeki sorular ise birbirinden bağımsızdır.
SAT sınavı okuma soruları paragraf akışına göre kronolojik olarak sorulmakta iken ACT’de sorular paragrafın herhangi bir bölümünden rastgele sorulabilir. Bu da SAT’yi okuma bölümü açısından takibi daha kolay ve zamanlama olarak daha avantajlı bir sınav yapmaktadır.
5- Her iki sınavın da “Essay” (kopmozisyon yazma) bolümü opsiyoneldir ve total skoru etkilememektedir. Her iki sınavda da size birer okuma paragrafı verilir. SAT’de sizden beklenen yazarın tezini kanıt ve sonuç ilişkisine dayandırarak tahlil etmenizdir. Konu hakkındaki kişisel çıkarım ve düşüncelerinize yer vermeniz istenmez.
ACT ‘de ise size yine kısa bir paragraf verilecek burada bir konu/olay anlatılacak ve sizin bu konudaki farklı bakış açılarını kendi görüşlerinizi de dahil ederek analiz etmeniz istenecektir.
SAT sınavı konu bazlı bağımsız sınavlar da sunmaktadır
Bunlar Matematik (Mat 1 ve Mat 2) , Fen Bilimleri (Biyoloji ,Kimya ve Fizik), İngilizce, Tarih (Amerika Tarihi ve Dünya tarihi) ve de Yabancı dillerdir.
SAT subject sınavlarına girmeniz gerekip gerekmeyeceği başvuru yapacağınız ülke, üniversite ve bölüme göre değerlendirilmelidir.
Yukarıda belirtmiş olduğumuz uluslararası diploma ve sınav programları dünyanın her yerinde bizler için iyi üniversitelere kabul imkanını kolaylaştırsa da bu programlardan birine dahil değilseniz yurtdışında eğitim alamayacağınız fikrine kapılmamalısınız.
Bugün yine birçok ülkedeki bir çok iyi üniversite Türk öğrencilere sadece Türk lise bitirme diploması (MEB diploması) ile de kapılarını açmaktadır.
Diplomamızın direkt üniversite eğitimi için kabul gördüğü birçok üniversite bulunmakta, bunlar dışında kalan üniversiteler için de akademik hazırlık (pathway / foundation) programları sunulmaktadır.
Hedefinize ulaşmaktaki en doğru yolu seçmek için yola erken çıkın; lise eğitiminiz için de sizlerle bilgi ve deneyimlerimizi paylaşmaktan mutluluk duyacağız. Ücretsiz danışmanlık hizmetimizden faydalanmak için ofislerimizi ziyaret edebilir veya bilgi istek formu doldurabilirsiniz.